Theo Điều 64 của Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu HĐND: “Thời gian vận động bầu cử được bắt đầu từ ngày công bố danh sách chính thức những người ứng cử và kết thúc trước thời điểm bắt đầu bỏ phiếu 24 giờ”. Nghĩa là những người ứng cử chắc chắn có 20 ngày (tính đến 7 giờ ngày 22-5-2021) để vận động bầu cử. Đây là một trong những hoạt động tranh cử của các ứng cử viên, do đó, quá trình thực hiện phải bảo đảm đúng quy định của Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu HĐND năm 2015, cụ thể:

 Về nguyên tắc vận động bầu cử được quy định tại điều 63, phải tiến hành dân chủ, công khai, bình đẳng, đúng pháp luật, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội; người ứng cử đại biểu Quốc hội, ứng cử đại biểu HĐND ở đơn vị bầu cử nào thì thực hiện vận động bầu cử tại đơn vị bầu cử đó; các tổ chức phụ trách bầu cử và thành viên của các tổ chức này không được vận động cho người ứng cử.

Quang cảnh hội nghị tập huấn kiến thức, kỹ năng cho ứng cử viên ĐBQH và HĐND các cấp

  Cũng theo quy định của Luật, về hình thức vận động bầu cử, việc vận động bầu cử của người ứng cử được tiến hành bằng hai hình thức:

 Một là, vận động bầu cử thông qua việc gặp gỡ, tiếp xúc với cử tri tại hội nghị tiếp xúc cử tri ở địa phương nơi mình ứng cử theo quy định tại Điều 66 của Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu HĐND năm 2015, gồm: Ban Thường trực Ủy ban MTTQVN cấp tỉnh chủ trì phối hợp với UBND ở đơn vị bầu cử tổ chức hội nghị tiếp xúc cử tri cho những người ứng cử đại biểu Quốc hội, ứng cử đại biểu HĐND cấp tỉnh. Thành phần tham dự hội nghị tiếp xúc cử tri gồm đại diện các cơ quan, tổ chức, đơn vị và cử tri ở địa phương. Ban Thường trực Ủy ban MTTQVN cấp huyện, cấp xã phối hợp với UBND cấp xã tại đơn vị bầu cử tổ chức hội nghị tiếp xúc cử tri cho những người ứng cử đại biểu HĐND cấp mình. Thành phần tham dự hội nghị tiếp xúc cử tri gồm đại diện các cơ quan, tổ chức, đơn vị và cử tri ở địa phương.

        Trước khi hội nghị tiếp xúc cử tri diễn ra, Ban Thường trực Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp phối hợp với Ủy ban nhân dân cùng cấp tiến hành xây dựng kế hoạch tổ chức hội nghị tiếp xúc cử tri; thông báo kịp thời bằng văn bản ít nhất 07 ngày cho những ứng cử về thành phần, thời gian, địa điểm tổ chức; tổ chức hội nghị để đại diện Ủy ban nhân dân cùng cấp thông báo với những người ứng cử những nội dung cơ bản về tình hình kinh tế, xã hội của địa phương để xây dựng chương trình hành động của mình; chuẩn bị chu đáo về địa điểm, thành phần mời và giấy mời; thông báo rộng rãi trên các phương tiện thông tin đại chúng ở khu vực tổ chức hội nghị để đông đảo cử tri đến dựu; phối hợp đảm bảo an ninh tốt; tổ chức tuyên truyền bằng hình thức phù hợp, đảm bảo công bằng giữa những người ứng cử để cử tri và nhân dân nơi tổ chức hội nghị tiếp xúc cử tri có điều kiện hiểu rõ hơn về người ứng cử.

Tiến sĩ Nguyễn Thị Mai Hoa-Ủy viên Thường trực Ủy ban Văn hóa, giáo dục, thanh niên, thiếu niên và nhi đồng của Quốc hội truyền thông về kỹ năng xây dựng chương trình hành động cho nữ ứng cử viên.

UBND nơi tổ chức hội nghị tiếp xúc cử tri có trách nhiệm thông báo về thời gian, địa điểm tổ chức hội nghị để cử tri tham dự đông đủ. Chương trình hội nghị tiếp xúc cử tri gồm các nội dung: tuyên bố lý do; đại diện Ban Thường trực Ủy ban MTTQ  tổ chức hội nghị tiếp xúc cử tri chủ trì cuộc tiếp xúc, giới thiệu và đọc tiểu sử tóm tắt của người ứng cử; từng người ứng cử báo cáo với cử tri về chương trình hành động của mình nếu được bầu làm đại biểu Quốc hội, đại biểu HĐND; cử tri nêu ý kiến, đề đạt nguyện vọng của mình với những người ứng cử. Người ứng cử và cử tri trao đổi dân chủ, thẳng thắn và cởi mở những vấn đề cùng quan tâm; người chủ trì hội nghị phát biểu ý kiến kết thúc hội nghị.

Trong quá trình chủ trì, điều hành hội nghị, Ban Thường trực Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt nam các cấp tổ chức Hội nghị tiếp xúc cử tri tạo không khí dân cử, cởi mở. Đồng thời, đảm bảo sự thống nhất với Ủy ban bầu cử cùng cấp về số cuộc tiếp xúc cử tri, trên cơ sở đó thông báo cho người ứng cử để người ứng cử chủ động trong việc xây dựng kế hoạch và tổ chức thực hiện. Đối với người ứng cử đại biểu Quốc hội ít nhất là 10 cuộc. Đối với người ứng cử đại biểu Hội đồng nhân dân cấp tỉnh ít nhất là 5 cuộc. Đối với người ứng cử đại biểu Hội đồng nhân dân cấp huyện ít nhất 3 cuộc; cấp xã từ 1-3 cuộc.

Sau hội nghị tiếp xúc cử tri, Ban Thường trực Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp tỉnh lập báo cáo tình hình tổ chức hội nghị tiếp xúc cử tri của người ứng cử đại biểu Quốc hội, ứng cử đại biểu Hội đồng nhân dân ở địa phương, ý kiến của cử tri về từng người ứng cử đại biểu Quốc hội gửi đến Hội đồng bầu cử quốc gia và Ban thường trực Ủy ban trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam. Ban thường trực ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp lập báo cáo tình hình tổ chức hội nghị tiếp xúc cử tri của người ứng cử đại biểu Hội đồng nhân dân ở địa phương mình gửi đến Ủy ban bầu cử cùng cấp và Ban thường trực Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp trên trực tiếp. Và gửi ngay báo cáo tổng hợp ý kiến, kiến nghị của cử tri tới Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam để kịp thời tổng hợp, báo cáo tại kỳ họp thứ nhất Quốc hội khóa XV.

Hình thức vận động bầu cử thứ hai là, vận động bầu cử thông qua phương tiện thông tin đại chúng theo quy định tại Điều 67 của Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu HĐND năm 2015, gồm: người ứng cử đại biểu Quốc hội trình bày với cử tri về dự kiến chương trình hành động của mình nếu được bầu làm đại biểu Quốc hội khi trả lời phỏng vấn trên các phương tiện thông tin đại chúng ở địa phương nơi mình ứng cử và trên trang thông tin điện tử về bầu cử đại biểu Quốc hội của Hội đồng bầu cử quốc gia. Người ứng cử đại biểu HĐND trình bày với cử tri về dự kiến chương trình hành động của mình nếu được bầu làm đại biểu HĐND khi trả lời phỏng vấn trên các phương tiện thông tin đại chúng ở địa phương và trên trang thông tin điện tử về bầu cử của Ủy ban bầu cử (nếu có). Hội đồng bầu cử quốc gia, Ủy ban bầu cử có trách nhiệm chỉ đạo cơ quan quản lý trang thông tin điện tử thực hiện đúng các quy định của pháp luật về việc đăng tải nội dung vận động bầu cử. UBND cấp tỉnh tổ chức việc đăng tải chương trình hành động của người ứng cử đại biểu Quốc hội, ứng cử đại biểu HĐND trên các phương tiện thông tin đại chúng của địa phương.

Bên cạnh đó, pháp luật cũng quy định những hành vi bị nghiêm cấm trong vận động bầu cử (Điều 68, Luật bầu cử Đại biểu Quốc hội và Hội đồng nhân dân) gồm: lợi dụng vận động bầu cử để tuyên truyền trái với Hiến pháp và pháp luật hoặc làm tổn hại đến danh dự, nhân phẩm, uy tín, quyền, lợi ích hợp pháp khác của tổ chức, cá nhân khác; lạm dụng chức vụ, quyền hạn để sử dụng phương tiện thông tin đại chúng trong vận động bầu cử; lợi dụng vận động bầu cử để vận động tài trợ, quyên góp ở trong nước và nước ngoài cho tổ chức, cá nhân mình; sử dụng hoặc hứa tặng, cho, ủng hộ tiền, tài sản hoặc lợi ích vật chất để lôi kéo, mua chuộc cử tri.

 Việc tổ chức hội nghị tiếp xúc cử tri cần thực hiện đúng luật, đúng Hướng dẫn của Ban Thường trực Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam, Ban Thường trực Ủy ban Mặt trận Tổ quốc các cấp cần phối hợp chặt chẽ với Ủy ban nhân dân cùng cấp tại đơn vị bầu cử chuẩn bị chu đáo kế hoạch và tổ chức tốt hội nghị tiếp xúc cử tri; giám sát việc vận động bầu cử bảo đảm đúng luật và tạo điều kiện để cử tri tới dự hội nghị tiếp xúc cử tri được đông nhất, đúng, đủ thành phần./.

Ban Tuyên giáo – Dân tộc, Ủy ban MTTQ tỉnh