Hàng năm, MTTQ và các đoàn thể chính trị - xã hội thường xuyên tuyên truyền, quán triệt các chủ trương của Đảng, pháp luật của Nhà nước về xây dựng và thực hiện quy chế dân chủ (QCDC) ở cơ sở. Tổ chức quán triệt, triển khai thực hiện Kết luận số 120-KL/TW của Bộ Chính trị (khoá XI) về “Tiếp tục đẩy mạnh, nâng cao chất lượng, hiệu quả việc xây dựng và thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở”; Nghị quyết số 25-NQ/TW ngày 03/6/2013 của Ban chấp hành Trung ương Đảng (khóa XI) về “Tăng cường và đổi mới sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác dân vận trong tình hình mới”; gắn với tiếp tục tuyên truyền, quán triệt và tổ chức thực hiện Chỉ thị số 30-CT/TW của Bộ Chính trị (khoá VIII) về xây dựng và thực hiện Quy chế dân chủ ở cơ sở một cách đồng bộ ở tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội, nhất là những lĩnh vực liên quan trực tiếp đến quyền và lợi ích của người dân.

Đ/c Diêm Hồng Linh, Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ tỉnh trao đổi nghiệp vụ giám sát đầu tư của cộng đồng tại xã Dĩnh Trì, thành phố Bắc Giang

     Một trong những hoạt động nổi bật là MTTQ thực hiện công tác giám sát, tham gia góp ý xây dựng đảng, xây dựng chính quyền. Qua 3 năm (2014-2016) thực hiện Quy chế giám sát, phản biện xã hội và quy định về góp ý xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền của MTTQ, các đoàn thể chính trị - xã hội (ban hành kèm theo Quyết định 217, 218-QĐ/TW của Bộ Chính trị), MTTQ tỉnh tổ chức giám sát 9 nội dung tại 244 cơ quan, đơn vị; MTTQ các huyện, thành phố tổ chức giám sát 35 nội dung tại 177 đơn vị; MTTQ cấp cơ sở phối hợp với chính quyền tổ chức bầu và giám sát công tác bầu Trưởng, Phó thôn, bản, phố được 35 cuộc; phối hợp với HĐND xã, thị trấn tổ chức giám sát 920 cuộc về việc thu, quản lý, sử dụng các khoản đóng góp của học sinh, thu và sử dụng các loại quỹ, việc thực hiện các mục tiêu phát triển kinh tế xã hội, các Nghị quyết của HĐND… Cùng với đó, MTTQ các cấp thực hiện giám sát cán bộ, công chức, đảng viên theo Nghị quyết số 35/2012/QH13 của Quốc hội về việc lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm đối với người giữ chức vụ do Quốc hội, HĐND bầu hoặc phê chuẩn,  có 575 ý kiến góp ý xây dựng với tập thể cấp uỷ, tổ chức Đảng và cán bộ, đảng viên. Việc giám sát của Mặt trận cũng được tiến hành thông qua hoạt động của các Ban Thanh tra nhân dân ở xã, phường, thị trấn, Ban giám sát đầu tư của cộng đồng. Từ năm 2014 - 2016, Ban Thanh tra nhân dân giám sát được 12.274 cuộc, phát hiện, kiến nghị các cơ quan có thẩm quyền xử lý 352 vụ việc sai phạm, thu về cho Nhà nước và nhân dân hơn 1 tỷ đồng, 5.292 m2 đất; Ban Giám sát đầu tư của cộng đồng giám sát 4.419 dự án, phát hiện 299 vụ việc sai phạm, thu hồi cho Nhà nước và nhân dân gần 300 triệu đồng. Kết quả giám sát góp phần mở rộng và phát huy dân chủ ở cơ sở, bảo vệ quyền, lợi ích chính đáng của nhân dân, kịp thời ngăn chặn và xử lý các việc làm sai quy định, gây lãng phí, thất thoát tài sản của nhà nước, xâm hại lợi ích của cộng đồng.

     MTTQ các cấp đã tích cực tham gia góp ý các dự thảo chương trình, đề án của tỉnh và các địa phương, trong đó tập trung vào các nội dung liên quan đến quyền, lợi ích hợp pháp của nhân dân... Trong 3 năm đã góp ý 17 Dự thảo Nghị quyết, Chương trình, Đề án của Tỉnh ủy, UBND tỉnh; tổ chức 218 lượt Hội nghị sơ, tổng kết chỉ thị, nghị quyết, chương trình của trung ương, của tỉnh, kiến nghị nhiều nội dung điều chỉnh những bất cập, phù hợp với yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội của địa phương và quyền lợi hợp pháp, chính đáng của người dân.

     Tham gia thực hiện 6 nội dung công tác bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XIV và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2016-2021 đảm bảo dân chủ, khách quan, đúng pháp luật. Từ khâu phối hợp với Thường trực HĐND, Ủy ban bầu cử cùng cấp trong phân bổ cơ cấu, thành phần, số lượng giới thiệu đại biểu, tổ chức hội nghị cử tri, các bước giới thiệu. quy trình hiệp thương và giám sát việc bầu cử đều đươc thực hiện dân chủ, công khai, đúng quy định, góp phần thành công của cuộc bầu cử.

     Ngoài ra, MTTQ các cấp còn phối hợp tham gia giải quyết khiếu nại, tố cáo; nắm tình hình nhân dân, tiếp xúc cử tri, phản ánh ý kiến kiến nghị của cử tri và nhân dân đến cấp ủy, chính quyền các cấp; tham xây dựng và thực hiện hương ước, quy ước tại địa phương; triển khai thực hiện QCDC ở cơ sở gắn với các phong trào thi đua yêu nước và chương trình mục tiêu quốc gia; tổ chức vận động các đoàn viên, hội viên và nhân dân bàn bạc dân chủ, công khai các chương trình, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của địa phương, tích cực thực hiện các cuộc vận động do MTTQ chủ trì và các phong trào thi đua yêu nước; thực hiện việc tiếp nhận, giám sát, kiểm tra công tác quản lý, thu, chi và sử dụng “Quỹ vì người nghèo", các chương trình an sinh xã hội trên địa bàn tỉnh đảm bảo đúng quy định của pháp luật.

     Bên cạnh những kết quả đạt được, vẫn còn những tồn tại, hạn chế nhất định. Công tác học tập, nghiên cứu, quán triệt và xây dựng kế hoạch thực hiện các văn bản về QCDC ở một số địa phương chưa kịp thời; hình thức tuyên truyền chưa đa dạng. Việc xây dựng hương ước, quy ước ở một số khu dân cư vẫn còn mang tính hình thức; công tác rà soát hương ước, quy ước để bổ sung những quy định mới chưa được thực hiện thường xuyên. Việc thực hiện giám sát, góp ý xây dựng đảng, xây dựng chính quyền ở cấp huyện, cấp xã còn hạn chế; việc giám sát giải quyết kiến nghị qua giám sát của MTTQ và nhân dân của một số cấp ủy, chính quyền còn chưa thực hiện tốt. Hoạt động của Ban Thanh tra nhân dân, Ban Giám sát đầu tư của cộng đồng ở một số nơi còn hình thức.

     Để nâng cao hiệu quả thực hiện dân chủ ở xã, phường, thị trấn trong thời gian tới, cần tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động các tầng lớp nhân dân hiểu và thực hiện tốt Hiến pháp năm 2013, Luật MTTQ Việt Nam năm 2015, Quy chế giám sát và phản biện xã hội của MTTQVN và các đoàn thể chính trị - xã hội, Quy định về MTTQ Việt Nam , các đoàn thể chính trị - xã hội và nhân dân tham gia góp ý xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền theo các Quyết định 217-QĐ/TW, 218-QĐ/TW của Bộ Chính trị; phát huy vai trò giám sát của nhân dân thông qua hoạt động của Ban Thanh tra nhân dân, Ban Giám sát đầu tư của cộng đồng.

     MTTQ các cấp thường xuyên nắm tình hình nhân dân, tham gia giải quyết khiếu nại tố cáo, phản ánh tình hình nhân dân và kiến nghị của nhân dân đến cấp ủy, chính quyền các cấp, phát huy vai trò của MTTQ trong đại diện, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của nhân dân. Công khai các nội dung của cuộc vận động do MTTQ chủ trì để nhân dân biết, tham gia ý kiến và tổ chức thực hiện. Tuyên truyền nâng cao nhận thức của cán bộ, đảng viên và nhân dân về vai trò của hương ước, quy ước trong cộng đồng dân cư. Hướng dẫn Ban công tác Mặt trận khu dân cư phối hợp với Trưởng thôn, Tổ trưởng tổ dân phố thực hiện tốt QCDC trong hiệp thương, giới thiệu người tham gia ứng cử Trưởng, phó thôn, đảm bảo đúng quy trình, quy định của pháp luật.

     Việc triển khai, thực hiện QCDC trong thời gian qua đã được đông đảo các tầng lớp nhân dân đồng tình ủng hộ, phương châm “dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra” đã thực sự đi vào cuộc sống và có tác động trực tiếp trong việc động viên nhân dân tham gia xây dựng chính quyền cơ sở, xây dựng Đảng, xây dựng Mặt trận và đoàn thể ngày càng vững mạnh. Điều đó, đã khẳng định vai trò, vị trí của MTTQ các cấp trong việc xây dựng khối Đại đoàn kết toàn dân, xứng đáng là cơ sở chính trị của chính quyền nhân dân.

Diêm Hồng Linh, PCT Ủy ban MTTQ tỉnh