Một góc rừng nguyên sinh khu Bảo tồn Tây Yên Tử

Khu bảo tồn thiên nhiên Tây Yên Tử nằm ở sườn tây của dãy núi Yên Tử với đỉnh cao nhất là đỉnh núi Yên Tử cao 1.068m so với mặt nước biển. Nơi đây chứa đựng tiềm năng đa dạng sinh học cao, đặc trưng cho vùng Đông Bắc Việt Nam. Tại đây đã xác định được 5 kiểu thảm thực vật chính: ở độ cao dưới 100m có trảng cỏ và cây bụi; ở độ cao 100 – 200m là trảng hóp xen cây gỗ nhỏ và tre nứa; ở độ cao 200 – 900m là kiểu rừng kín thường xanh, cây lá rộng thường xen cây lá kim, trên 900m là kiểu rừng cây gỗ lá rộng.

Theo kết quả điều tra của Trường đại học Lâm nghiệp Việt Nam, tại đây đã phát hiện và giám định hồ sơ để lập dạnh mục cho 1.165 loài thực vật bậc cao có mạch, thuộc 677 chi, 187 họ trong 6 ngành thực vật, trong đó có 57 loài cây có nguy cơ tuyệt chủng đã được đề cập trong sách đỏ VN và sách đỏ thế giới. Trong hệ thực vật có trên 40% số loài cây đã được thống kê có khả năng làm dược liệu, nhiều loài cây thuốc quý như: Trầm hương, Ba kích, Thổ phục linh. Đặc biệt có 4 loài thực vật quý hiếm gồm: Lim xanh, kim giao, sa nhân, vù hương, đặc biệt quý hiếm như: Tùng la hán, hoàng đàn, trúc bụng phật, thông 2 la dẹt...

Cùng với đó, kết quả điều tra Bộ môn động vật rừng Trường ĐH Lâm nghiệp và Viện sinh thái và Tài nguyên sinh vật bước đầu đã thống kê được 25 bộ, 61 họ, 154 loài thuộc các lớp thú, chim, bò sát, ếch nhái. Khu rừng cũng là nơi sinh tồn của nhiều loài động vật quý hiếm được ghi trong sách đỏ Việt Nam như: Cu li nhỏ, Voọc đen má trắng, Sói lửa, Gấu ngựa, Khỉ vàng, Hươu vàng, Gà tiền mặt vàng, Gà lôi  trắng, Rùa vàng, Rắn hổ mang chúa, Cá cóc sần Việt Nam, Ếch Yên Tử…

Ban quản lý Khu bảo tồn thiên nhiên Tây Yên Tử đã tiến hành lập quy hoạch chi tiết xây dựng khu dịch vụ du lịch sinh thái Đồng Thông, thuộc thôn Đồng Thông xã Tuấn Mậu và đã được Chủ tịch UBND Bắc Giang ký quyết định phê duyệt với tổng diện tích gần 25 ha, hoàn thành việc đền bù giải phóng mặt bằng và xây dựng 1 số cơ sở vật chất ban đầu phục vụ du lịch như: lập biển chỉ dẫn, đường bê tông từ ngã ba thôn Mậu đến thôn Đồng Thông, xã Tuấn Mậu; xây dựng 1 vườn sưu tập thực vật trồng thành vườn rừng các loài cây quý hiếm, đặc hữu với diện tích 10 ha và 1 vườn sưu tập cây thuốc nam bản địa diện tích 2 ha; 1 trại nuôi nhốt cứu hộ động vật hoang dã với diện tích 1,3 ha và đã gây nuôi thử nghiệm thành công 2 loài động vật hoang dã là lợn rừng và nhím.

Đường vào Khu du lịch sinh thái Đồng Thông, Tây Yên Tử

Cũng do còn giữ được những giá trị sinh học đó, tính trung bình mỗi năm có hàng ngàn lượt khách trong và ngoài nước tham quan khu bảo tồn sinh thái Tây Yên Tử. Cùng đó, có nhiều đoàn nghiên cứu đa dạng sinh học đã về Yên Tử để điều tra, nghiên cứu về hệ động thực vật nơi đây.

                    Đoàn khảo sát nghiên cứu đa sinh học Tây Yên Tử

Ngày 8/6/2010, UBND tỉnh Bắc Giang đã ban hành Quyết định số 855, về việc phê duyệt Dự án đầu tư xây dựng hạ tầng khu du lịch sinh thái Tây Yên Tử với tổng kinh phí đầu tư trên 48 tỉ đồng.

Ngày 17/5/2014, Ban quản lý xây dựng khu văn hóa tâm linh Tây Yên Tử phối hợp với UBND tỉnh Bắc Giang tổ chức lễ đặt đá xây dựng khu văn hóa tâm linh Tây Yên Tử. Khu văn hóa tâm linh Tây Yên Tử có tổng diện tích diện tích 13,8 ha thuộc địa bàn xã Tuấn Mậu được chia làm 4 cụm chùa độc lập gồm chùa Trình, chùa Hạ (chùa Phật Quang), chùa Trung và chùa Thượng (chùa Kim Quy).

Theo kế hoạch quá trình xây dựng khu văn hóa tâm linh Tây Yên Tử được chia làm 3 giai đoạn, dự kiến đến 2025 sẽ hoàn thành, cùng với hệ thống chùa chiền còn có hệ thống hạ tầng mỹ thuật, giao thông, cáp treo… phục vụ khách tham quan, du lịch, hướng về cõi Phật.

Lễ  khởi công xây dựng chùa Hạ

 Khu Bảo tồn thiên nhiên Tây Yên Tử ở huyện Sơn Động được UBND tỉnh Bắc Giang chọn là 1 trong 3 cụm di tích trọng điểm của tỉnh về phát triển du lịch sinh thái nghỉ dưỡng cần ưu tiên đầu tư từ ngân sách để xây dựng hạ tầng du lịch.

Theo đó, với những tiềm năng, lợi thế sẵn có cộng với sự vào cuộc tích cực của cấp ủy, chính quyền và ngành chức năng của tỉnh Bắc Giang, của huyện Sơn Động, khu du lịch sinh thái tâm linh Tây Yên Tử đang dần trở thành điểm đến hấp dẫn, đáp ứng nhu cầu du lịch gắn với văn hóa tâm linh của  nhân dân và du khách, tạo động lực mới cho phát triển du lịch huyện Sơn Động cũng như của tỉnh Bắc Giang./.

Trần Chung - Xuân Thỏa